Wayland, (bu kılavuzun yazıldığı sırada) GNOME’da öntanımlı olarak kullanılan bir görüntü sunucusudur. Wayland’in sonunda Linux’ta öntanımlı görüntü sunucusu olarak X11’in yerini alacağı söyleniyor ve birçok dağıtım Wayland’ın uygulanmasına başladı. Wayland daha çağdaş bir protokoldür ve şu anda daha küçük bir kod tabanına sahiptir. Wayland hala geliştirme aşamasındadır ve hala beklendiği gibi çalışmayan uygulamalar ve davranışlar vardır, bazı uygulamaların Wayland’de düzgün çalışacak şekilde güncellenmediğini ve şu anda bu uygulamaların çalışmasının tek yolunun Wayland yerine Xorg kullanmak olduğunu görebilirsiniz. Buna bazı eski sistem uygulamaları ve oyunlar dahildir.

Wayland, GNOME Masaüstünde öntanımlı olarak etkindir. Oturum açma ekranındaki oturum seçicide Xorg üzerinde GNOME seçeneğini seçerek GNOME’u X11’de çalıştırmayı seçebilirsiniz. Şu anda KDE hala X11 kullanıyor ve kullanılabilir bir plasma-wayland oturumu olmasına rağmen, şu anda kararlı veya hatasız olarak kabul edilmiyor.

Wayland çalıştırıp çalıştırmadığınızı belirlemenin bir yolu, $WAYLAND_DISPLAY değişkeninin değerine bakmaktır. Bunu yapmak için şunu yazın:

Wayland altında çalışmıyorsanız, değişken herhangi bir değer içermeyecektir. Ayrıca, ne tür bir oturumun çalıştığını göstermek için loginctl komutunu kullanabilirsiniz:

Oturum numaranızı belirlemek için loginctl yazmanız size oturum detaylarınızı sağlayacaktır.

Uyumluluk amacıyla Wayland ile birlikte sağlanan eski bir X11 sunucusu da vardır. Hangi uygulamaların bu modda çalıştığını belirlemek için aşağıdaki komutu çalıştırabilirsiniz:

Ayrıca GNOME’da bir pencerenin hangi görüntü sunucusunu kullandığını belirlemenize olanak tanıyan lg (looking glass) aracı da vardır. Bunu yapmak için, komut çalıştırma iletişim kutusuna veya komut satırına lg yazarak uygulamayı çalıştırın, aracın sağ üst köşesinde “Pencere” seçeneğini seçin ve hakkında bilgi edinmek istediğiniz uygulama adına tıklayın (veya pencereyi açın). Pencere Wayland altında çalışıyorsa “MetaWindowWayland”, X11’de çalışıyorsa “MetaWindowX11” yazacaktır.

Wayland hakkında daha fazla bilgi edinmek için lütfen aşağıdaki web sitesine bakın:

https://wayland.freedesktop.org/

Karşılaştığınız bir sorunun Wayland ile ilgili olup olmadığını belirlemeniz gerekiyorsa, aşağıdaki bağlantıdaki Fedora wiki sayfasına bakın:

https://fedoraproject.org/wiki/How_to_debug_Wayland_problems